Ζήτημα επιβίωσης για επιχειρήσεις και εργαζόμενους καθίσταται πλέον η προσαρμογή στην ψηφιακή οικονομία και η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων προκειμένου να συμβαδίσουν με την εκρηκτική εξέλιξη των τεχνολογιών, όπως τονίζει σε έκθεσή του ο ΣΕΒ. Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται ότι αν και η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από περιορισμένη ψηφιακή ωριμότητα, με τη λήψη των κατάλληλων πρωτοβουλιών η ψηφιοποίηση μπορεί να αποτελέσει μεγάλη ευκαιρία για την αναβάθμιση της χώρας.
Ειδικότερα, στην έκθεση με τίτλο «Ποιες είναι οι ψηφιακές δεξιότητες και πώς συνδέονται με τα επαγγέλματα», ο ΣΕΒ καταγράφει 137 ψηφιακές δεξιότητες, τεχνολογικές και «ήπιες» (“soft skills”), που κατατάσσονται σε 5 βασικές κατηγορίες: ψηφιακή επεξεργασία δεδομένων, ψηφιακή επικοινωνία και συνεργασία, δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου, ασφάλεια και επίλυση προβλημάτων.
Οι δεξιότητες αυτές θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της εργασίας. Ωστόσο τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα υπολείπεται του διεθνούς ανταγωνισμού στο συγκεκριμένο πεδίο.
Αυτό που παρατηρείται είναι ότι από το σύνολο των 3.828.024 απασχολουμένων στη χώρα μας, τα 1.378.885 άτομα, δηλαδή μόνο το 36%, απασχολούνται σε επαγγέλματα των οποίων η χρήση Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών απαιτείται σε μεγαλύτερο από 50% του χρόνου τους. Δηλαδή ενώ στο σύνολο της απασχόλησης το 45% των επαγγελμάτων (55 από 123 επαγγέλματα) που απαντώνται στην Ελλάδα η χρήση ΤΠΕ είναι αρκετά υψηλή, οι απασχολούμενοι σε αυτά τα επαγγέλματα αποτελούν μόνο το 36% του συνόλου της απασχόλησης. Αντίστοιχα, από τα 20 επαγγέλματα με τους περισσότερους εργαζόμενους στην Ελλάδα (συνολικά 2.184.690 άτομα), μόνο στα 8 (650.620 άτομα, 29,8%) η χρήση ΤΠΕ αφορά πάνω από το 50% των αντικειμένων τους.
Το γεγονός αυτό αναδεικνύει τη γενικότερη ψηφιακή υστέρηση των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, αλλά και το περιορισμένο τεχνολογικό περιεχόμενο πολλών επαγγελμάτων: μόλις το 10% των επιχειρήσεων είναι αρκετά ψηφιοποιημένες και η πλειονότητα (55%) περιορίζεται σε πολύ βασικές ψηφιακές τεχνολογίες (π.χ. ιστοσελίδα), ενώ στο ανθρώπινο δυναμικό η Ελλάδα καταλαμβάνει την 25η θέση στην ΕΕ στις ψηφιακές δεξιότητες. Καθώς αναμένονται μεγάλες αλλαγές στην αγορά εργασίας από την τεχνολογία, η όσο το δυνατόν ταχύτερη προσαρμογή αποτελεί σημαντικό κριτήριο επιτυχίας, ή και επιβίωσης.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΕΒ προτείνει 7 βασικές κατευθύνσεις δράσεων για την ανάπτυξη των Ψηφιακών Δεξιοτήτων
1. Ενίσχυση επενδύσεων σε ψηφιακές τεχνολογίες.
2. Μείωση της αναντιστοιχίας μεταξύ των απαιτούμενων και των διαθέσιμων δεξιοτήτων με πολυμερείς συμπράξεις για την ενίσχυση των συστημάτων εκπαίδευσης, σύνδεση τους με την αγορά εργασίας και συνεργασία δημόσιων υπηρεσιών κατάρτισης με επιχειρήσεις λογισμικού και τεχνολογικών λύσεων.
3. Επιχειρήσεις ως φορείς επανακατάρτισης και πιστοποίησης, όπως για παράδειγμα παρέχονται σήμερα από εταιρείες τεχνολογίας και πληροφορικής.
4. Ενίσχυση συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με σκοπό τη διεύρυνση της επαγγελματικής εκπαίδευσης πέρα από τα παραδοσιακά επαγγέλματα χαμηλής και μέσης ειδίκευσης, τη συμπερίληψη των ψηφιακών δεξιοτήτων στις βασικές ικανότητες που απαιτούνται σε όλα τα επίπεδα, αλλά και τη διαρκή επικαιροποίησή τους.
5. Ενημέρωση των επιχειρήσεων για τις ψηφιακές δεξιότητες, το ρόλο τους στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και τα οφέλη που προκύπτουν.
6. Πρόσβαση στην κατάρτιση για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων και την αντιμετώπιση των ελλείψεων στο ανθρώπινο δυναμικό και συνεργασία όλων των φορέων σε επαγγελματικό, τομεακό, και εθνικό επίπεδο.
7. Κάλυψη του χάσματος δεξιοτήτων: Το χάσμα δεξιοτήτων εγκυμονεί κινδύνους και είναι εξαιρετικά κρίσιμο να εκπονηθούν δράσεις ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων όλων των επιπέδων, με αφετηρία τις κατηγορίες ατόμων που δεν διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες και απειλούνται με περιθωριοποίηση από την αγορά εργασίας.
Το γενικό συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί είναι ότι η εργασία υφίσταται σημαντικές αλλαγές, καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις αλλάζουν ταχύτατα τα όρια μεταξύ των καθηκόντων που εκτελούν οι άνθρωποι και εκείνων που εκτελούνται από μηχανές. Σε αυτό το πλαίσιο η νέα ψηφιακή οικονομία έχει αρκετές, πολύπλοκες επιπτώσεις στην αγορά και την οργάνωση της εργασίας, στις απαιτούμενες ικανότητες και δεξιότητες των εργαζομένων, καθώς και στις συνθήκες δουλειάς.
